Sains Tahun 5

Unit 4: Proses Hidup Tumbuhan

1.Tumbuhan mempunyai ciri-ciri khas yang membantunya untuk melindungi diri.

Berlindung daripada Musuh

a. Berduri

•  Duri yang terdapat pada batang tumbuh-tumbuhan boleh menyebabkan kesakitan atau kecederaan pada haiwan atau manusia
•  Contoh tumbuhan: pokok bunga ros, semalu, pokok kaktus

     

Pokok kaktus

Sumber Gambar: http://zeld.dvrlists.com/cactus/

b. Berbulu halus

• Bahagian batang buluh mempunyai bulu-bulu halus yang menyebabkan kegatalan.

 

Pokok buluh

Sumber Gambar: http://abodo.co.nz/learning/bamboo-really-the-sustainable-timber-choice/

• Pokok labu mempunyai bulu halus di bahagian batang, buah dan daun yang menyebabkan kegatalan apabila menyentuh pokok ini. 

Pokok labu

Sumber Gambar: https://tippinthescales.wordpress.com/2007/10/25/pumpkin-soup-its-the-season/

c. Bergetah

•  Contoh tumbuhan: pokok nangka, pokok mangga, pokok getah, pokok keladi
•   Pokok nangka menghasilkan getah untuk mengelakkan diri daripada dimakan.
•   Getah mempunyai rasa yang pahit dan melekit. 
•  Getah menyebabkan kegatalan pada kulit dan mata. 

          

Pokok nangka

Sumber Gambar: https://en.wikipedia.org/wiki/Jackfruit

d. Beracun

• Sesetengah tumbuhan mengeluarkan racun yang boleh menyebabkan  musuh sakit atau mati jika memakan tumbuhan ini.
•  Buah pong-pong mempunyai biji benih yang beracun yang boleh digunakan untuk membuat racun tikus.

 

Buah pong-pong

Sumber Gambar: http://mforum.cari.com.my/forum.php?mod=viewthread&action=printable&tid=803934 
  

• Pokok alamanda menghasilkan cecair beracun yang boleh mengelakkan dirinya  daripada dimakan.

Pokok alamanda

Sumber Gambar: http://herba.berita1.com/alamanda-allamanda-cathartica

e. Mengeluarkan bau

• Rafflesia mengeluarkan bau yang amat busuk untuk menghindarkan haiwan daripada memakan bunga ini.
• Bau yang busuk ini menarik perhatian lalat dan serangga lain yang membantu menyebarkan biji benih bunga ini.

Rafflesia

Sumber Gambar: http://www.rafflesiaflower.com/

Penyesuaian terhadap Iklim dan Musim

a. Akar panjang 

•  Akar yang panjang digunakan untuk menyerap air dengan lebih baik.
• Contoh tumbuhan: pokok kaktus

b. Batang menyimpan air

•  Air yang disimpan oleh tumbuhan digunakan semasa musim kemarau dan cuaca  yang melampau panas.
•  Contoh tumbuhan: pokok kaktus, pokok pisang

Pokok pisang

Sumber Gambar: http://treesandshrubs.about.com/od/commontrees/p/bananatree.htm

c. Menggulungkan daun

• Daun digulungkan supaya luas permukaan daun kurang terdedah kepada cahaya matahari.
•   Kehilangan air daripada tumbuhan dapat dielakkan.
•  Contoh tumbuhan: pokok pisang, pokok keladi, pokok jagung, pokok tomato

         

Pokok jagung menggulungkan daun pada waktu panas.

Sumber Gambar: https://www.ag.ndsu.edu/cpr/plant-science/drought-stress-beginning-to-impact-corn-growth-7-5-12

d. Menggugurkan daun

• Daun digugurkan apabila cuaca panas dan kering untuk mengelakkan kehilangan air yang banyak.
• Contoh tumbuhan: pokok bunga kertas, pokok getah   

Pokok bunga kertas

Sumber Gambar: http://flowerian.com/613/cara-merawat-bunga-kertas-bagi-pemula.html

e. Daun berpecah-pecah

•  Pokok kelapa mempunyai daun yang berpecah-pecah untuk mengurangkan rintangan air.
• Daun yang berpecah-pecah ini mengelakkan daun daripada koyak dan pokok daripada tumbang.

 

Pokok kelapa

Sumber Gambar: http://appi.32-b.it/coconut-tree/

f. Daun berbentuk jarum

•  Daun yang berbentuk jarum boleh mengelakkan kehilangan air.
•  Contoh tumbuhan: pokok ru, pokok kaktus

 

Pokok ru

Sumber Gambar: https://www.flickr.com/photos/kaylengzhai/8338510498

Pancaran Biji Benih

1. Tumbuhan memastikan kemandirian spesiesnya dengan memencarkan biji benh dan

     buahnya.

2. Biji benih disebarkan ke tempat lain melalui pencaran.

3. Pencaran ialah cara biji benih dibawa jauh daripada pokok induk.

Kepentingan Pencaran Biji Benih

1. Tumbuhan perlu memencarkan biji benih dan buah untuk kemandirian spesiesnya.

2. Biji benih perlu dipencarkan jauh daripad induk supaya dapat hidup dengan subur.

3. Biji benih yang tidak dipencarkan akan tumbuh berdekatan dengan induk dan akan

    mengalami persaingan sesama sendiri untuk mendapatkan keperluan seperti ruang,

    makanan, air dan cahaya.

4. Tumbuhan tidak dapat bertumbuh dengan sihat jika tidak mendapat keperluan yang

mencukupi.

Video:

Ciri-ciri Khas Tumbuhan untuk Melindungi Diri

Sumber Rujukan:

Buku Teks Sains Tahun 5

http://www.slideshare.net/kuandfa/proses-hidup-tumbuhan

http://dokumen.tips/documents/kepentingan-pencaran-biji-benih.html

https://www.youtube.com/watch?v=LTmnCP8GEVs